حسن سپهرفرافزود: علاوه بر آنها، آیین تکم چی لر، مراسم دیشلیق (دندونی)، ایران آشی (آش دوغ)، یارما قابلی سی (آش بلغور)، یاپراق دولماسی (دلمه برگ مو)، شیوه نمک گیری، حصیربافی عشق آباد، مهارت پخت کباب خوی و یلمیک بورانسی (یک نوع غذای برگرفته از سبزی های کوهی) از جمله آثار ناملموس ثبت ملی شده آذربایجان غربی هستند.

وی اظهارکرد: همچنین بازی سنتی بش داش (پنج سنگ)، داما، بازی قورد قویون (گرگ و بره)، کشتی سنتی (گولشماخ)، ریزه کاری، منبت چوب، علم گردانی، مراسم تعزیه خوانی، مهارت دوخت پوشاک سنتی، طب سنتی، تنورسازی، شیوه تهیه نقل بیدمشک، حلوای هویج، حلوای گردو، حلوای زنجبیل، دوشاب حالواسی (حلوای شیره انگور)، شال ساللاما (شال اندازی)، مراسم کوسه به داس و مهارت پخت خوراک سنتی گوزلمه هم از موضوعات ثبت شده میراث ناملموس ملی در گستره استانی به شمار می روند.

وی ادامه داد: بازی سنتی جوراب جوراب (جورابین)، بیت و حیران خوانی، مهارت ساخت ساز آشیقی، آشیقلار و مهارت گچ نیم پخت تخت سلیمان تکاب از جمله آثار ناملموس دیگری هستند که ثبت ملی شده اند.

مسوول ثبت میراث ناملموس و پژوهشگر مردم شناسی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی افزود: همچنین ۲۰ اثر به صورت منطقه ای با استانهای همجوار آذربایجان شرقی، اردبیل، قزوین و زنجان به ثبت رسیده است که از جمله آنها می توان به تکم گردانی، طرز پخت نان کلک (بلوط) در گستره زاگرس، بازی سنتی چلینگ آغاج (پله دسته)، شیوه تهیه قوورما (گوشت قرمه)، مهارت تهیه قوورقا (گندم برشته اشاره کرد.

سپهرفر اضافه کرد: طی سال های اخیر آثاری نیز با پیشنهاد استان ها یا توسط خود همکاران وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ثبت ملی رسده که به منظور حفظ و احیا و اقدامات پاسدارانه به استانداری ها و ادارات کل میراث فرهنگی استانها ابلاغ شده است.

وی افزود: طنز خوانی با موسیقی اصیل ایرانی و نقش اجتماعی آن، شیوه بافت پارچه زری، شیوه رشته بری سنتی، دانش سنتی کتابت سیاق، فن آوری آسیاب های آبی، مهارت پخت آش ترش (تورشلی آش)، هجّی خوانی قرآن، مهارت ساخت رحل قرآن کریم، مهارت ساخت شانه چوبی و آداب ختم سی پاره (جزو) قرآن کریم درماه رمضان از جمله این موارد به شمار می رود.

وی ادامه داد: هنر تهذیب نیز مشترکا بین کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان ثبت جهانی شده است.

مسوول ثبت میراث ناملموس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی اظهار کرد: نان سنتی فتیر قوشچی، دنگ بژ خوانی، پخت خوراک سنتی، کنگر خوره یی (خوراک کنگر)، جارو دستی سنتی و عروسک های مردم ساخت آیینی از جمله آثار ناملموس در مرحله تدوین و مستند سازی هستند که پیش بینی می شود در ماه های آینده برای داوری و بررسی به شورای ثبت ملی وزارت میراث فرهنگی ارسال شوند.

سپهرفر اضافه کرد: یکی از مولفه های حفظ و احیای عناصر میراث ناملموس ثبت شده استفاده از ظرفیت کارگروه اقدامات پاسدارانه در شهرستان هاست که ریاست این کارگروه ها بر عهده فرمانداران است.

وی گفت: با تشکیل این جلسات و نشست های محلی می توان با استفاده از مفاد و ظرفیت‌های آیین نامه های پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس شهرها و روستاها ضمن برنامه ریزی و ارائه ساز و کارهای اجرایی در پاسداری از الگوهای سنتی و بومی اقدامات موثری را به انجام رساند.

وی از ثبت ملی سه اثر میراث ناملموس استان در اجلای اخیر شورای ملی خبر داد و افزود: مهارت دوخت کاله سنتی شمامه بندی (چاروق دوزی) شهر مهاباد، مهارت تهیه کوپه پنیری (پنیر کوزه) در انواع مختلف و مهارت تهیه توربا قاتیغی (ماست چکیده محلی) از فرآورده‌های عشایری و روستایی در فهرست میراث ناملموس و با گستره استانی به ثبت رسید.

پژوهشگر مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی اظهار کرد: در ادامه همین نشست اخیر، تصنیف و ترانه «ساری گلین»، بایاتی‌های ترکی، داستان آشیقی «گرگرلی محمد»، مهارت تهیه «چای شیرینی سی» و ترانه عامیانه «کوچه‌لره سو سپمیشم» که توسط آذربایجان شرقی ارائه شد، براساس نظر اعضای جلسه به‌صورت مشترک بین استان‌های همجوار و با گستره منطقه‌ای به ثبت رسید.