آسیب پذیری دانش آموزان در مقابل اعتیاد به اینترنت

حسین معافی

والدین مراقب باشند با توجه به استفاده فراوان از فضای مجازی در آموزش­ها و انجام بسیاری از امور به صورت غیرحضوری، این فضای مبهم و ناشناخته فرزندان آن‌ها به‌سوی اعتیاد اینترنتی سوق ندهد. با تعطیلی مدارس و انجام آموزش های غیر حضوری شاهد افزایش استفاده از اینترنت و فضای مجازی از سوی دانش آموزان هستیم که این امر علاوه بر آسیب‌های جسمانی می‌تواند آسیب‌های روانی نیز در پی داشته باشد که اعتیاد اینترنتی یکی از آسیب‌های روانی این امر است.

عدم کنترل زمان، تأثیر منفی بر دیگر بخش‌های زندگی، بی‌اهمیتی به گذر زمان، تمایل و علاقه شدید به چت و بازی‌های آنلاین، پناه بردن به اینترنت در هنگام بروز مشکلات، احساسات چندگانه، استرس و اضطراب از نشانه‌های اعتیاد اینترنتی است. زمانی که کودکان ما دو یا سه مورد از این علائم را از خود بروز دهند باید گفت در آستانه اعتیاد اینترنتی قرارگرفته‌اند، لذا داشتن برنامه برای محدودسازی استفاده آن‌ها از اینترنت و مدیریت آن یک ضرورت است. آموزش از راه دور و آنلاین نباید به‌گونه‌ای باشد که تمام‌ وقت دانش‌آموزان در فضای مجازی بگذرد، ازاین‌ رو هم معلمان و خانواده‌ها باید به این موضوع توجه داشته باشند که این آموزش باید محدود به زمان مشخصی باشد، تا دانش‌آموزان باقی وقت خود را در فضای حقیقی بگذرانند؛ لذا خانواده ها از آموزش‌های حضوری استقبال کنند و دانش آموزان را با رعایت شیوه نامه­ های بهداشتی و تزریق واکسن به حضور در مدرسه تشویق نمایند.

اعتیاد به اینترنت دانش آموزان و مدیریت ضعیف خانواده های ایرانی  گرفتاری دانش‌آموزان به اعیتاد اینترنتی می‌تواند در آینده مشکلات جدی را برای والدین، سیستم آموزش و جامعه به باور آورد. لذا ضروری است که مسئولین و متولیان امر در این خصوص فرهنگ سازی و آموزش های لازم را توسط رسانه ها و صدا و سیما به خانواده‌ها انجام دهند و آنها را با این تهدید پنهان آشنا سازند.

استفاده از اینترنت به دلیل جذابیت‌های کاذبی که برای کاربران ایجاد می کند، به آرامی آن‌ها را به خود معتاد می سازد و می تواند نیازهای روانی و هیجانی آن‌ها را تأمین کند، بنابراین جایگزین کردن شبکه‌های اجتماعی روی اینترنت به جای حضور و تعامل با افراد در دنیای واقعی، باعث خواهد شد که ارتباطات اجتماعی و عاطفی کاربران مختل شود،  به هر حال اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی موضوعی است که بسیاری از ما آن را در خود می یابیم و باید دیر یا زود برای مدیریت آن قدم برداریم.

گسترش فضای مجازی در حوزه روابط فرزندان و والدین تغییراتی ایجاد کرده است که از جمله آن می توان به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو اشاره کرد و چه بسیار زوجینی که به دلیل آسیب­های فضای مجازی، کارشان به طلاق و جدایی کشیده است.

یکی از مشغولیات و دغدغه های نسل امروز ما استفاده بیش از حد از اینترنت و شبکه های فضای مجازی است، این مشکل که بیشتر جوانان و میان سالان را درگیر کرده به تازگی در نوجوانان هم بیش از پیش رسوخ کرده و باعث به وجود آمدن مشکلات بیشتری شده است.

در بین این فعالیت‌ها در فضای مجازی سوءاستفاده‌ها و گزارش‌هایی نیز وجود دارد که محتواهای نامطلوب در گروه‌های کلاسی، همکلاسی و گروه‌های دوستان برای همدیگر ارسال می‌کنند که اینها از نظر رفتاری می‌تواند خطرساز و باعث آسیب‌های رفتاری و اخلاقی باشد.

والدین برای ایمنی از مخاطرات موجود در فضای مجازی در قدم اول سعی کنند سطح معلومات خود از فضای مجازی را بالا برده و خطرات این فضا را بشناسند و متناسب با این خطرات آموزش‌های لازم را به فرزندان خود بدهند. همچنین حفظ حریم خصوصی خود و دیگران، عدم ارتباط با افراد بیگانه در فضای مجازی، عدم ارسال اطلاعات شخصی و هویتی برای افراد ناشناس، عدم بازکردن لینک‌های مشکوک، خودداری از اعتماد به افرادی که هنوز هویت آنها برای ما احراز نشده و پرهیز از دوست‌یابی اینترنتی، همگی از موضوعاتی هستند که والدین باید نسبت به آموزش آن به فرزندان اقدام کرده و هشدارهای لازم را در این خصوص به آن ها گوشزد کنند.

تاثی پذیری کودکان از محیط بیرونی و حتی فضای مجازی بیشتر از بزرگسالان است ؛ برای همین است که وقتی به کودکی کتاب می دهیم صفحه اول را که می خواند دیگر نمی تواند صفحه دوم را مطالعه کند، چرا که حواسش پرت می شود یا خسته می شود و می‌خواهد به سراغ مطلب دیگری برود، به خاطر این است که مغز این کودکان تربیت شده است تا مطالب کوتاه و گذرا را دنبال کند و این از آسیب های اعتیاد به اینترنت است. البته این مشکل برای بزرگسالان هم به وجود می آید ولی برای کودکان به خاطر تاثیرپذیری بیشتری که از محیط دارند بیشتر رخ می دهد.

به گزارش آراز خبربه نقل از نای قلم،بدون تردید، مدیریت زمان استفاده دانش آموزان از فضای مجازی را یکی از راه های پیشگیری از اعتیاد اینترنتی می دانند. فضای مجازی می‌تواند برای دانش آموزان هم فرصت و هم تهدید باشد و نظارت والدین بر این رفتار می‌تواند تهدیدهای آن را به فرصت تبدیل کند. استفاده دانش‌آموزان از فضای مجازی برای دریافت مطالب آموزشی و درسی از مزایا و فرصت‌های این فضا است، اما به دلیل کمبود نظارت‌ها، بی‌توجهی و سهل انگاری برخی از والدین، برخی مشکلات نیز در این روزها به وجود آمده است که این امر نیاز به برنامه‌ریزی و نظارت بیشتر از سوی خانواده‌ها دارد.